Tarihi Mübadele Davasında Çığır Açan Karar: Mübadillere 20 Milyon TL Tazminat Ödenecek
1923 Mübadelesi mağduru ailelere emsal teşkil edecek tazminat kararı! Devlet sözünü tutmadı, mahkeme haklı buldu.
Türkiye ve Yunanistan arasındaki 1923 Nüfus Mübadelesi'nin ardından mağduriyet yaşayan mübadil aileler için emsal niteliğinde bir karar çıktı.
İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesi, mübadil dedelerine vaat edilen ancak verilmeyen topraklar için iki ailenin mirasçısına toplam 20 milyon lira tazminat ödenmesine hükmetti. Bu karar, on yıllardır süren hukuk mücadelesinde bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
1923 Mübadelesi ve Verilmeyen Sözler

1923 Lozan Barış Antlaşması ile gerçekleşen nüfus mübadelesi, yaklaşık 1.2 milyon Rum'un Yunanistan'a ve 500 bin Türk'ün Türkiye'ye zorunlu göçüne neden oldu. Mübadele kapsamında göç edenlere, geride bıraktıkları mallarına karşılık olarak gittikleri ülkelerde toprak verilmesi sözü verildi.
Ancak, bu söz Türkiye'ye gelen 302 Müslüman Türk muhacir ailesi için tam olarak yerine getirilmedi.
Ormana Dönüşen Vaat Edilen Topraklar
1954 yılında valilik onayıyla toprak tahsisi yapılmasına rağmen, 302 muhacir aileye vaat edilen gayrimenkuller verilmedi. Dahası, 1959'daki kadastro çalışmaları sırasında bu araziler orman sınırlarına dahil edilerek devlet ormanı statüsüne geçirildi.
Bu durum, mübadil ailelerin İstanbul Eyüpsultan Kemerburgaz'daki 'Kemerburgaz Malova Devlet Ormanı' içinde kalan bu topraklara ulaşma umutlarını tamamen ortadan kaldırdı. Anayasa gereği devlet ormanları özel mülkiyete konu olamadığı için, ailelerin uzun yıllar süren hukuk mücadeleleri sonuçsuz kaldı.
Emsal Karar ile Tazminat Yolu Açıldı

Ancak, iki mübadil ailenin mirasçılarının açtığı davada İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesi emsal teşkil edecek bir karara imza attı.
Mahkeme, uluslararası sözleşmeyle vaat edilmesine rağmen verilmeyen topraklar için, ayni olarak toprak yerine, mübadele tarihindeki değerleri üzerinden tazminat ödenmesine hükmetti. İlk etapta incelenen iki soy için belirlenen tazminat miktarları dikkat çekici seviyede oldu:
- Birinci soy: 7 milyon 365 bin 600 TL tazminat
- İkinci soy: 12 milyon 705 bin 600 TL tazminat
Toplamda yaklaşık 20 milyon TL tazminata hükmedilirken, bu rakam 2020 yılı değerleri üzerinden hesaplandı. Hazine avukatı, karara zaman aşımı gerekçesiyle itiraz ederek üst mahkemeye taşıdı.
Hazine İstinafa Gitti, Hukuki Süreç Devam Ediyor

9 Haziran 2021 tarihli Anayasa Mahkemesi kararına rağmen Hazine, emsal kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi'ne taşıdı. Hazine'nin itiraz gerekçeleri arasında devlet ormanı üzerinde hak iddia edilemeyeceği ve zaman aşımı savunmaları yer aldı.
Hukukçular, 2020 değerlerine göre yaklaşık 20 milyon TL olarak hesaplanan tazminatın, 2024 itibarıyla faizleriyle birlikte 30 milyon TL'ye ulaşsa bile, gerçek değerinin altında kaldığını ve geçen sürede paranın değer kaybettiğini belirtiyorlar.
Hak sahiplerinin avukatlarından Ahmet Yaşar, hukuki mücadelenin devam ettiğini, benzer durumdaki diğer aileler için de yeni davalar açıldığını ve sürecin titizlikle takip edildiğini vurguladı. Bu emsal karar, benzer mağduriyetler yaşayan yüzlerce mübadil ailesi için umut ışığı oldu.
Mübadele Davası: 20 Milyon TL Tazminat Videosunu İzle:
Kaynak: Halk TV